Forex piyasasında işlem yapanların kafasını en çok kurcalayan konulardan biri, elde edilen kazançların vergilendirilip vergilendirilmediği. Çünkü çoğu yatırımcı, yüksek kaldıraçlı işlemlerle kısa sürede büyük kazançlar elde edebiliyor. Fakat bu gelirlerin hukuki boyutunun ne olduğunu bilmemek, sonradan karşılaşılabilecek büyük cezaları da beraberinde getirebilir. İşte burada devreye vergi mevzuatının nasıl işlediği giriyor. Türkiye’de forex işlemleri SPK tarafından düzenleniyor ve bu işlemler üzerinden gelir elde eden bireyler için vergi durumu, işlemlerin nasıl yapıldığına ve kazanç şekline göre değişiklik gösterebiliyor. Eğer bu piyasada aktif olarak yer alıyorsan, forex kazancı vergilendirilir mi sorusunun yanıtını bilmek oldukça önemli hale geliyor.
Hangi Forex Kazançları Vergiye Tabi Olabilir?
Forex üzerinden elde edilen gelirlerin vergilendirilmesi, kazancın ne şekilde elde edildiğine bağlı olarak değişiyor. Eğer birey kendi adına ve kişisel hesabıyla yatırım yapıyorsa, bu kazanç doğrudan ticari faaliyet kapsamında değerlendirilmiyor. Ancak bu durum, hiçbir zaman vergi yükümlülüğü oluşmaz anlamına gelmiyor. Kazancın türü, istikrarı ve büyüklüğü göz önüne alındığında, gelir vergisi kapsamında beyan edilmesi gerekebilir. Özellikle düzenli olarak yüksek kazanç elde eden bireylerin vergi dairesi tarafından gelir sahibi olarak değerlendirilme ihtimali bulunuyor.
Bu noktada bazı yatırımcılar, forex üzerinden sağladıkları geliri pasif bir yatırım geliri gibi görebiliyor. Ancak Vergi Usul Kanunu’na göre, sürekli hale gelen ve belirli bir düzene oturan kazançlar vergi kapsamına girebilir. Yani sen her ay düzenli işlem yapıp, belli bir tutarın üzerinde gelir elde ediyorsan, bunu bir hobi olarak değil, gelir kapısı olarak gören bir sistemle karşı karşıya kalabilirsin.
Vergi Ödemek Zorunda Kalmamak Mümkün mü?
Yatırımcıların aklına gelen doğal sorulardan biri de bu olabilir. Vergi ödemekten kaçınmanın yollarını aramak yerine, hangi durumlarda vergiden muaf olunabileceğini bilmek daha mantıklı bir yaklaşım olur. Çünkü Türk vergi mevzuatında, bazı gelir türlerinin vergiden istisna tutulduğu açıkça belirtiliyor. Fakat forex kazançları bu istisnalar içinde yer almıyor. Yine de eğer işlemler yurtdışı aracı kurumlar üzerinden yapılıyorsa, vergi denetimi açısından gri bir alan oluşabiliyor. Ancak bu da tamamen vergiden muaf olunacağı anlamına gelmiyor. Özellikle banka transferleriyle elde edilen kazançların Maliye tarafından izlenmesi mümkün hale geliyor.
Diğer yandan, Türkiye’de SPK lisanslı kurumlar üzerinden işlem yapan yatırımcılar için vergi kesintisi doğrudan uygulanmaz. Ama bu kurumlar aracılığıyla elde edilen gelirler, yıl sonunda yatırımcının beyanı doğrultusunda vergilendirmeye tabi olabilir. Yani kurum tarafından vergi kesilmiyor olması, bu kazancın vergisiz olduğu anlamına gelmiyor.
Bu Süreci Doğru Yönetmek Neden Bu Kadar Önemli?
Vergi sürecini bilmeden forex işlemi yapmak, ilerleyen dönemde hem maddi hem de hukuki sıkıntılara neden olabilir. Mesela bir yıl içinde yüksek kazanç elde edip bunu beyan etmezsen, vergi dairesi sana ciddi cezalar kesebilir. Bu cezalar sadece kazancın vergisini değil, gecikme faizlerini ve usulsüzlük cezalarını da kapsar. Ayrıca beyan edilmeyen gelir, ileride bankalarla yapılacak finansal işlemlerde de karşına çıkabilir. Kredi başvurularında ya da mali incelemelerde bu gelirler sorgulanabilir.
Peki, bu durumu önlemek için ne yapmalı? Aslında ilk adım, yatırım yapmadan önce temel vergi bilgisini edinmek. Gerekirse bir mali müşavirden destek almak. Çünkü her yatırımcının durumu farklıdır. Kazanç düzeni, işlem hacmi, çalıştığı kurum gibi unsurlar, vergilendirme sürecini doğrudan etkiler. Bu yüzden tek bir kalıba uyan, herkese geçerli bir çözüm bulunmuyor.
Bazı yatırımcılar kazançlarını şahıs şirketi üzerinden almayı tercih edebiliyor. Bu durumda gelir vergisi yerine kurumlar vergisi gündeme geliyor ve bazı giderlerin düşülmesi de mümkün hale geliyor. Ancak bu sistemin artıları olduğu kadar yükümlülükleri de bulunduğu unutulmamalı. Defter tutma, fatura kesme, KDV beyannamesi gibi ek işlemlerle uğraşmak gerekebilir.
